شهید نواب صفوی در انقلاب اسلامی(فدائیان اسلام)
شهید نواب صفوی از بنیانگذاران گروه فدائیان اسلام میباشدو درجریان به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی، نقش مؤثری ایفا کرده است، در این راه نام افراد بسیاری را می توان برشمرد: حجت الاسلام شهید فضل اللّه محلاتی، شهید محمدعلی رجایی، حجت الاسلام محمدجواد حجتی کرمانی، آیت اللّه صادق خلخالی، هاشم امانی، شهید حاج مهدی عراقی و…….
زندگینامه شهید نواب صفوی :
در سال ۱۳۰۳ هجری شمسی سید مجتبی میرلوحی مشهور به نواب صفوی، در محله خانی آباد تهران، در خانواده ای متدین به دنیا آمد. پدرش، سید جواد، از خاندان میرلوحی و خود در کسوت روحانیون بود و مادرش را از دودمان صفوی دانسته اند. سید مجتبی هنوز کودک بود که پدرش، به دنبال فرمان رضاشاه مبنی بر ممنوعیت لباس روحانیت به منظور کاستن نفوذ و اقتدار علما لباس روحانی را رها کرده و به وکالت در عدلیه پرداخت و به هنگام اشتغال به همین شغل بود که گفته می شود روزی با علی اکبر داور وزیر وقت عدلیه درگیر شد و در نتیجه دستگیر و به تحمل سه سال زندان محکوم گردید.
وی کوته زمانی پس از انقضای مدت محکومیت و آزادی از دنیا رفت و سرپرستی سید مجتبی که در این زمان نه سال داشت بر عهده دایی او سید محمود نواب صفوی قرار گرفت که او نیز در عدلیه کار می کرد و از همین زمان است که احتمالا برای درامان ماندن مجتبی از تبعات فرزندی یک محکوم، نام خانوادگی مادرش را بر او نهاد و او با عنوان نواب صفوی شهره شد.
بینش ها و تفکرات شهید نواب صفوی : شهید نواب صفوی، اندیشه و بینش سیاسی خاصی داشت که برگرفته از آموزه های اسلام بود. نواب همچون سیدجمال الدین اسدآبادی، به جهان وطنی معتقد بود. او هر مکانی را که آماده شنیدن سخن حق و حرکت اسلامی می دید، بی هیچ تردیدی، پایگاه جهاد با کفر قرار می داد. در پیمان سنتو که از سوی امریکا و انگلیس بر ایران تحمیل شده بود، تلاش بر این بود که ایران را به صورت پایگاه نظامی امریکا و در راه تقویت غرب درآورند.
نواب صفوی با بینش سیاسی الهی خویش دریافته بود که این پیمان، به صلاح امت اسلامی نیست. از این رو، با انتشار بیانیه ای، مخالفت خویش را آشکار کرد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «مصلحت مسلمین دنیا، پیوستن و تمایل به هیچ یک از دو بلوک نظامی جهان و پیمان های دفاعی نبوده، باید برای حفظ تعادل نیروهای دنیا و استقرار صلح و امنیت، یک اتحادیه دفاعی و نظامی مستقلی تشکیل داد». (گلبرگ، شماره ۸۲)
یکی از اقدامات گروه فدائیان اسلام مخالفت با ورود جنازه ی رضاخان به ایران بود در این راستا همه ی نیروهای خود را بسیج می کند تا از سوی مسلمانان ، کوچک ترین احترامی نسبت به جنازه ی رضاخان صورت نگیرد. شهید نواب صفوی از تهران، سیدعبدالحسین واحدی و سیدهاشم حسینی در قم و شیخ محمدرضا نیک نام در شهر ری، مسؤولیت هدایت جریان را به عهده می گیرند.
از دیگر ویژگی های این گروه فعالیت کشوری و محدود نشدن در مرکز کشور بود، اقدامات فراگیر فدائیان باعث شده بود تا با یافتن هوادارانی در شهرهای دیگر از جمله اهواز، مشهد، ساری، تبریز و…، جنبشی سراسری پدید آورند. وقتی نواب در آبادان بود نصف روز در بخش سوهان کاری شرکت نفت کار می کرد و نصف دیگر روز، در مدرسه ی آقای قایمی۱ درس می خواند واز طرفیپ از پا ننشست و در جلسه هایی که برای کارگزاران شرکت نفت برگزار می کرد، کوشید آنان را با وظیفه ی دینی و اجتماعی شان آشنا سازد
از دیگر فعالیتهای این گروه و همرزمانش تلاش برای رهایی فلسطین بود،شهید نواب صفوی بهمراه آیت الله کاشانی اعلام می کنند که برای اعتراض به کشتار بی رحمانه ی مسلمانان فلسطین به دست صهیونیست ها، در مسجد سلطانی، گردهم آیی برگزار می شود واین گرهمایی باعث شد که رژیم حمایتهایش نسبت به اسرائیل را کمتر علنی کند. در ادامه فعالیت برای رهایی فلسطین را دنبال کرد و خانه ی او به کانون فعالیتهای انقلابی تبدیل شده بود.
اقدام علیه کسروی : شهید نواب صفوی جهت فعالیت علیه کسروی پیوسته با مراجع تقلید، روحانیان و سخنرانان دینی در تماس بود، وی از آنها می خواست برای گسترش دین خدا و سامان دهی قیام مردم بر ضد مفاسد موجود بپاخیزند، او توانست همه را در براندازی کسروی و نابودی مکتب ویران گر او، یکدل و یک زبان سازد، به همین دلیل، علما و مردم با فرستادن نامه و طومارهای فراوان از دولت وقت (ابراهیم حکیمی) خواستند کسروی را به پای میز محاکمه بکشاند.
اقدامات فدائیان اسلام در انقلاب اسلامی : بی شک، نقش فدائیان اسلام در انقلاب اسلامی را نمی توان کم گرفت، با توجه به فاصله ی زمانی پیدایش و افول فداییان اسلام، این جنبش بر روند حرکتی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی رحمه الله تأثیر مستقیم نداشته است، ولی با نگاهی ژرف تر، خیزش فداییان اسلام یکی از پایه گذاران قیام همه جانبه ی مردم در انقلاب اسلامی می باشد .
ممانعت در برابر تغییر قانون اساسی : شهید نواب صفوی با مقاومت در برابر تغییر قانون اساسی۱۵ نامه با جوهر قرمز برای ۱۵ نماینده ی مجلس موسسان می نویسدو نمایندگان را تهدید می کندتا از تغییر قانون اساسی جلوگیری نمایند.
مخالفت فدائیان با نخست وزیری رزم آرا : مخالفت فدائیان با نخست وزیری رزم آرا با هم آهنگی آیت اللّه کاشانی صورت گرفت. آنها تصمیم می گیرند گردهم آیی اعتراض آمیزی در برابر مجلس برپا کنند. هم زمانی این مسأله با ماه مبارک رمضان و شدت گرمای تیرماه، فضای کار را محدود می کند، ولی آنان با تلاش بسیار در روز ۱۱ تیر، موفق می شوند گروه بی شماری از مردم را در مخالفت با نخست وزیری رزم آرا در میدان بهارستان، گرد هم آورند.
شاه در منظر فدائیان اسلام : شاه در منظر فدائیان اسلام بایستی مسلمان و پیرو آل محمد و مروج اسلام و مذهب محمد و آل محمد باشد، رفتارش را کاملاً با قوانین اسلام و شیعه بیاراید و ملاک اصلاح خود را با تمسک به حضرت علی(ع) قرار دهد و تشریفات غیر ضروری را از محیط خود بکاهد ، چاپلوسان و دروغ گویان و مداحان فریبنده را از پیش خود براند ، در نماز جمعه ها و عیدین، برای همیشه حضور یافته و با مردم و میان مردم باشد.
پیمان با آیت الله کاشانی : شهید نواب صفوی در میانه ی سال ۱۳۲۴، پیمانی با آیت الله کاشانی منعقد می نماید، با توجه به پیشینه ی علمی و مبارزاتی آیت الله کاشانی در برابر استعمار انگلیس، نواب به دیدار ایشان می رود و پس از گفت و گو با آیت الله کاشانی پیمان می بندد. وبدنبال آن از کمک های ایشان در مبارزاتش بهره مند میگردد .
ترس از فدائیان اسلام : یکی از نکته های شگفت انگیز در تاریخچه ی فداییان اسلام، نهادینه شدن ترس از فدائیان اسلام در ذهن رژیم پهلوی است؛ به گونه ای که حتی سال ها پس از شهادت نواب و یارانش، خواب آرام را از دیدگان ناپاک ایشان می رباید.
اقدام فدائیان در ورود طلاب به عرصه های سیاسی :نقش فدائیان در ورود طلاب به عرصه های سیاسی قابل انکار نیست.فداییان اسلام به ویژه شهید نواب صفوی و عبدالحسین واحدی در آشنا و وارد کردن طبقه ی روحانیت به ویژه طلاب جوان به عرصه ی حرکت های سیاسی و اجتماعی، نقشی چشم گیر داشته اند.
