اصول مداحی : شخصی که در اول مسیر آموزش مداحی قرار میگیرد شاید به جهت نبود برنامه ای مشخص دچار سردرگمی گردد وعلت اصلی آن در ندانستن جواب این سه امر است:
۱- چه بخوانیم ؟
۲- از کجا بخوانیم؟
۳- چگونه بخوانیم؟
۱- چه بخوانیم :بطور کلی یک مداح باید برای مداحی مطالبی از قبیل شعر مرتبط با تاریخ و معارف زندگانی اهل بیت ، مقتل و کرامتات ایشان را دارا باشد .
اصولا یک مداح اگر بنا باشد یک ساعت مداحی کند مثلا برای شهادت حضرت زهرا (س) ابتدا باید یک رباعی صلوات بخواند سپس یک غزل امام زمان بعد از آن یک قصیده یا مثنوی در مدح بی بی که درحین خواندن قصیده یک کرامتی از بی بی که معمولا متناسب با معنی یکی از ابیات قصیده است بخواند و سپس یک غزل مصیبت و بعد روضه و زبانحال و سپس یک نوحه واحد شور…. این یک منبر کامل است
بگذریم از اینکه در این دوره بعضی ها چون توان خواندن خیلی از اینها راندارند و صرفا به خواندن شور و نوحه اکتفا کرده اند که البته به این افراد نمی توان مداح گفت چون ۱۰ درصد از اصل مداحی را بیشتربکار نمی برند.
۲- از کجا بخوانیم بدست آوریم؛ مطلب را از کجا به دست آوریم، بحمدالله مداحان امروزه فقر شعری و تاریخی و.. ندارند چرا که برای یک مداح ۴ جلد نخل میثم استاد سازگار یا دو اثر استاد موید شفق و…. همچنین شعرای جوان مانند آقای لطیفیان و… کفایت می کند
در شناخت معارف مقتل ، کتب فراوانی وجوددارند ازقبیل :منتهی الآمال . سحاب رحمت . از مدینه تا مدینه و همچنین کتب کرامات مانند کرامات الحسین و….
۳- چگونه بخوانیم : روش خواندن قصیده غزل و…. اولا نیاز به کلاس رفتن و استاد دیدن دارد وثانیا نیاز به الگو برداری از مداحان مسلط به قواعد مداحی دارد.
نکاتی در مورد صدا:
گرفتگی صدا در مداحی یک عامل طبیعی است که براثر عوامل مختلف برخواننده عارض می شود.
عواملی چون سرماخوردگی .داد زدن بیجا .خواندن زیاد .استرس .خوردن چیزهایی که برروی حنجره اثر می گذارد استعمال دخانیات و…
۱- در سرماخوردگی نباید خواند وباید مواظب بود که اخلاط مجاری بینی فروبرده نشود که موجب برونشیت شدن حنجره وعاقبت گرفتگی صدا می گردد.ودر صورت نیازباید ملایم خواند تا حنجره تحریک نشود
۲- فریادزدن های بیجا (چه در مداحی کردن چه در دعوا کردن یا صدا زدن افراد از راه دور و…)مخصوصا در وقتی که حنجره گرم نشده به شدت برروی صدا اثر می گذارد
۳- خواندن پشت سرهم باعث خستگی حنجره می گردد حالا چه دریک مجلس زیاد بخوانیم وچه در چند مجلس پشت سرهم که اگر شخص خواننده از روی خبرگی واستادانه بخواند می تواند صدای خود را کماکان باز نگاه دارد.
۴- خوراکیها هایی ازقبیل غذاهای سرخ کردنی رب سس ادویه جاتی چون فلفل موجب تحریک حنجره می گردد البته خواننده باید صدای خود راورزیده کند و به تمامی خوردنی ها عادت دهد چرا که امروزه خیلی جاها بالاجبار باید از این خوراکی ها تناول کرد وثانیا مداحان هم دل دارند پس بالاخره آیا مجازهستیم برای تناول این خوردنی ها یا خیر؟جواب این است که در موقعی که زیاداز حنجره کار می کشیم مانند ایام محرم نه تنها نباید از این عوامل محرک بپرهیزیم بلکه باید از چیزهایی که مورد تقویت وصاف شدن آن می گردد استفاده کنیم .
۵-و اما استفاده دخانیات خیلی ها به ویژه افراد شور خوان آن را باعث بهتر شدن صدایشان می دانند که البته این معزلی است در امر مداحی که باید در جای خود متذکر شویم
۶- استرس هم که نیاز به توضیح ندارد
و اما مطلب اصلی درپاسخ اینکه چه چیزهایی برای صداخوب است باید هرکسی دکتر صدای خودش باشد هرکسی حنجره اش به یک چیز حساسیت دارد مثلا بعضی ها سرکه را موجب گرفتگی صدایشان می دانند ولی بعضی را می شناسم که شیشه سرکه شان همراهشان است البته چیزهایی مثل چهار تخمه آبجوش عسل وآبلیموو… در عرف مامشهوراست که برای همه صداها خوب است
واما حرف آخر ، اینکه اگر صدایی بگیرد درست است که چیزهایی مانند آمپول دگزا متازون واقعا مؤثراست اما خواننده نباید از گرفتگی صدا رنج ببردچرا که همین ناراحتی موجب گرفتگی بیشتر صدا می شودواین گرفتگی دورانی دارد وتا طی نشود حنجره باز نخواهدشد البته دوایی اصلی گرفتگی صدا نخواندن است وبس تا اینکه صدا باز گردد
