عوامل اصلی شکل‌گیری واقعه عاشورای سال ۶۱ هجری قمری
حجت‌الاسلام محسن قرائتی : عواملی که کربلا را به‌وجود آورد.
یکی از عوامل کربلا امتحان الهی بود ، خداوند امتحان می‌کند تاببیند سرپیمان هستیم یاخیر این ماجرا برای همه پیش می‌آید و علت آن هم «پیمان‌شکنی است، انسانی که پیمان بشکند راه خلاف برایش باز می‌شود و او را بدعاقبت می‌کند. چرا خداوند امتحان می‌کند وقتی می‌داند ما چه‌کاره هستیم؟ ابزار امتحان الهی چیست؟ چه کنیم که رفوزه نشویم؟خداوند متعال در آیه ۱۵۵ سوره بقره می‌فرماید؛ حتما حتما شما را امتحان می‌کند و کمی شما را با ترس و گرسنگی و ... می‌ترساند نه آن‌قدر که سکته کنید ، ابزار امتحان در این آیه تلخی است، اما گاهی امتحان با شیرینی یعنی مال، مقام ، فرزند خوب و... است، «اگر اینها ازشما گرفته شد و سکته نکردید، اگر دادند بدمستی نکردید، اگر اینطور بودید مردودنشدید».
چرا خداوند امتحان می‌کند:
چون اجر و پاداش بر دانستن خدا نیست و بر تلاش ما است، انسان ممکن است در یک امتحان دستش پاک باشد اما در امتحانی دیگر ببازد،در قرآن کریم بشارت میدهد ومیفرماید: صابرین کسانی هستند که می‌گویند «انا لله و انا الیه راجعون»، حضرت ابراهیم (ع) از پنج امتحان عبور کرد و وقتی همه امتحاناش خوب شد پیامبر شد.
علت دیگر واقعه عاشورا، لقمه حرام بود،لقمه حرام روی نسل و رشد و نمو تاثیر گذاشته و برکت را می‌گیرد، لقمه حرام انسان را فاجر و بعد کافر می‌کند .
علت دیگر حادثه کربلا گناه بود ، آن قوم به دلیل گناهانشان خدا بر دلشان مهر زده بود و سنگدل شده بودند، دعای واجب «اهدناالصراط المستقیم» برای این است که انسان خط را گم نکند. اینها عوامل اصلی شکل‌گیری واقعه عاشورای سال ۶۱ هجری قمری بودند.
نحوه محاسبه روز عاشورا در سال۶۱هجری قمری
عاشورای ۶۱ ه-ق شهادت امام حسین ـ علیهالسلام ـ در چه موقعی از سال واقع شده؟ دقیقاً چه زمانی بوده و چه فصلی؟
پاسخ :
بر طبق روشی که دکتر ابوالفضل نبئی بیان نموده اند (یعنی روش تبدیل سال هجری قمری به هجری شمسی) وقتی دهم محرم سال ۶۱ هجری را به شمسی تبدیل کنیم از حاصل تبدیل چنین بر می آید که در فصل پائیز یعنی ۲۱/۸/۵۱ امام به شهادت رسیده اند.[۱]
اما آنچه را که آیت الله سبحانی و مکارم شیرازی محاسبه کرده اند در اینجا می آوریم «از تقویمها معلوم می شود که روز عاشورای سال ۱۳۹۰ هجری قمری مطابق ۲۷ اسفند ۱۳۴۸ شمسی بوده است و می دانیم که واقعه جانسوز کربلا در سال ۶۱ هجری قمری بوده است بنابراین می گوئیم: ۱۳۲۹ ۶۱-۱۳۹۰
از طرفی مقدار یک سال شمسی به حسب عدد اعشاری ۲۴۲۲/۳۶۵ روز است و یکسال قمری به حسب عدد اعشاری ۳۶۷۰/۳۵۴ روز است پس تفاوت ایام این دو ۸۷۵۲/۱۰ خواهد بود بنابراین تفاوت ایام تمام این سالها (۱۳۲۹ سال) چنین می شود:
1408/۱۴۴۵۳ ۱۳۲۹*۸۷۵۲/۱۰
یعنی در مدت ۱۳۲۹ سال مبداء سال قمری باندازه ۱۴۰۸/۱۴۴۵۳ روز نسبت به سال شمسی جلو می افتد که برای تطبیق آندو باید به عقب برگردیم با این ترتیب: روز ۲۰۸+۳۹ سال ۲۴۲۲/۳۶۵: ۱۴۰۸/۱۴۴۵۳
بنابراین باید همین ۲۰۸ روز را بر عاشورای سال ۱۳۹۰ بیفزائیم تا منظور حاصل شود و چون ماههای شمسی بعد از اسفند تا شهریور مطابق تعدیل قانون همه ۳۱ روز است پس ۲۲ روز + ۶ ماه ۳۱: ۲۰۸ و چون ۶ ماه و ۲۲ روز بر ۲۷ اسفند بیفزائیم به بیستم مهر خواهیم رسید.
بنابراین با تقریب جزئی می توان گفت که «عاشورای سال ۶۱ مطابق با بیستم مهرماه» بوده است.[۲]
علاوه بر محاسبات نجومی از متن نامه ها نیز چنین استفاده می شود که واقعه عاشورا در اواخر تابستان و اوایل پاییز بوده است نویسندگان نامه های دعوت به امام نوشته اند که «باغها سرسبز و میوه ها رسیده است…»[۳]
با توجه به اینکه دعوت کنندگان از کوفه بودند و عزیمت امام نیز به سوی کوفه (عراق فعلی) بوده است فصل رسیدن میوه های این منطقه که خرما از جمله مهمترین میوه های منطقه عراق است در همین فصل است و برداشت آن آغاز می شود بنابراین وقوع حادثه عاشورا در فصل پائیز بوده و اختلاف جزئی بین دو روش وجود دارد که اول پائیز بوده یا وسط پائیز، و ترجیح با اول پائیز و بیستم مهرماه است.
برای مطالعه بیشتر به کتاب های: ۱. تقویم و تقویم نگاری آقای نبئی و پاسخ به پرسشهای آیات عظام مکارم و سبحانی مراجعه کنید.
رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود:
«هر کس حسین را زیارت کند پس از شهادتش بهشت بر او واجب است»[۴]
——————————————————————————–
[۱] . ابوالفضل نبئی، تقویم وتقویم نگاری، چاپ دوم، مشهد، چاپ و نشر آستان قدس، ۱۳۶۶، ص ۲۰۱.
[۲] . جعفر سبحانی و ناصر مکارم شیرازی، پرسشها و پاسخها، چاپ اول، قم، حکمت ۱۳۵۳، ج ۲، ص ۱۵۵.
[۳] . شیخ مفید، الارشاد، چاپ اول، قم، آل البیت، ۱۴۱۳، ج ۲، ص ۳۸.
[۴] . همان، ج ۲، ص ۱۳۴.
